12 juni 1672 – Slag bij Tolhuys
Op 12 juni 1672 vindt bij Lobith de Slag bij Tolhuys plaats. Het Hollandse leger kan weinig aanrichten tegen de grote overmacht van het Franse leger van Lodewijk XIV, die van hieruit Nederland wil veroveren. Er vallen veel doden. Ook Kasteel Tolhuys gaat in de strijd jammerlijk verloren.
De Hollandse Oorlog
In 1672 begint de Hollandse Oorlog (1672-1679) tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Franse ‘Zonnekoning’ Lodewijk XIV. Lodewijk wil zijn gebied uitbreiden en tot elke prijs de kleine, maar machtige Republiek der Nederlanden veroveren. Hij trekt naar het noorden met 120.000 manschappen, het grootste leger dat Europa ooit heeft gezien. Tegen de verwachting in laat hij het Hollandse bolwerk Maastricht links liggen en verschanst zich met zijn manschappen op de oostoever van de Rijn bij Lobith.
Hoog bezoek
De Fransen, onder leiding van generaal Condé, krijgen hulp van een boer uit de omgeving, die hen wijst op een doorwaadbare plaats in de rivier. Een dag later staan de Fransen aan de andere kant van de Rijn, in de buurt van Kasteel Tolhuys. De Hollandse soldaten hebben de opdracht om de opmars van de Fransen te stoppen, of in ieder geval te vertragen. Maar bij de eerste aanval van 2000 Franse ruiters blijken de Hollandse huursoldaten geen partij voor het goed geoefende Franse leger. De overwinning wordt in Frankrijk gevierd als een grote overwinning. Generaal Condé raakt evenwel zwaar gewond.
Einde van het Tolhuis
Omdat deze veldslag zich afspeelt bij Kasteel Tolhuys, krijgt die de naam ‘Slag bij Tolhuys’. Na deze slag ligt het oosten van het land voor de Fransen open. Alsof dat nog niet erg genoeg is, worden de Nederlanden ook door andere landen aangevallen. 1672 gaat dan ook de geschiedenis in als het ‘Rampjaar’. Ook het Tolhuys deelt in de malaise: het kasteel met ‘de dikke toren’ brandt af, alleen het Schipperspoortje blijft over.
De bewogen geschiedenis van de Liemers is bij weinig mensen bekend. Eeuwenlang horen delen van de Liemers niet bij ons land, maar hebben Pruisische en Franse machthebbers er stuivertje gewisseld. Sinds 1816 is De Liemers definitief deel van Nederland. Daarmee komt er een einde aan een lange strijd om de macht over de ‘Kleefse enclaves’.