Zevenaars Nieuwsblad 9 augustus 2022

De hele maand augustus feest in Tolkamer

Reeks van activiteiten in het kader van de viering van ‘800 jaar Tol’

De viering van ‘800 jaar Tol’ in Tolkamer beleeft deze maand haar hoogtepunt met een reeks activiteiten. Er is van alles te doen voor jong en oud, en het lijdt geen twijfel dat heel veel inwoners van Tolkamer en Lobith zich in het feestgedruis zullen storten. Wij zetten alle activiteiten op een rij, compleet met een korte toelichting. Iedereen vast veel plezier gewenst!
‘800 jaar Tol’. Onder die naam wordt in Lobith-Tolkamer gevierd dat het dit jaar precies 800 jaar is geleden dat voor het eerst tol werd geheven bij Tolkamer, op de plek waar de Rijn ons land binnenkomt. ‘800 jaar Tol’ is een vervolg op ‘750 jaar Tol’ in 1972. Veel oudere inwoners kunnen zich dat feest nog goed herinneren. Omdat de tolheffing de geschiedenis van Tolkamer heeft bepaald, werd ruim twee jaar geleden al het initiatief genomen voor de viering dit jaar van ‘800 jaar Tol’.
Na eerdere evenementen in mei, wordt ‘800 jaar Tol’ deze maand (augustus) afgesloten. Wat is er te doen? Daar gaan we:

Zaterdag 13 augustus: Watersportspektakel ‘Down the Hill’
Zaterdag 13 augustus: ‘Muziek van alle Tijden’
Zaterdag 20 augustus: ‘Middeleeuwse Bruiloft’
Zondag 21 augustus: ‘Bierpreuvenement’
Vrijdag 26 augustus: ‘Zomercarnaval’
Zaterdag 27 augustus: ‘Rolling Stones-tributeband Exile’
Zondag 28 augustus: ‘Gelders Eiland Schutterstreffen’

‘Down the Hill’
Het begint dus allemaal aanstaande zaterdag 13 augustus met het watersportspektakel ‘Down the Hill’ op het strand bij Jachthaven De Bijland op Watersportcentrum De Bijland. Een dag vooral voor de jeugd. Er zijn een zeepbaan en een hindernisbaan, er kan worden geroeid, gezeild en gesupt (peddelsurfen), en er is een speedboot die een banaan met daarop kinderen voorttrekt. Opgeven kan ter plekke bij een marktkraam. Om het overzicht te behouden krijgen de deelnemers aan de verschillende onderdelen polsbandjes met verschillende kleuren.
Naast Watersportvereniging De Bijland verleent ook de waterscouting haar medewerking. De ‘Down the Hill’-wedstrijd op de zeepbaan is van 14.00 tot 15.00 uur. Het hele watersportspektakel begint om 12.00 uur en duurt tot 17.00 uur.
Voorzitter Rutger Heil van WSV De Bijland: “We vinden het mooi om deze dag in het kader van ‘800 jaar Tol’ te organiseren. Het kan niet anders of het wordt leuk, zeker als het weer meewerkt. Ik roep alle kinderen en jongeren uit Tolkamer en Lobith op met hun ouders naar het strand bij de jachthaven te komen.”
WSV De Bijland is een watersportvereniging die al sinds 1979 bestaat. De club huurt één van de vijf steigers van de jachthaven en verhuurt de 74 ligplaatsen onder aan leden. Rutger Heil: “Eigenaren van boten zijn lid van onze recreatieve vereniging. We organiseren vooral laagdrempelige activiteiten. Het belangrijkste is dat het gezellig is.”

‘Muziek van alle Tijden’
Wat is er lekkerder dan na zo’n dag op en rond het water te genieten van muziek? Dat kan op de avond van zaterdag 13 augustus op verschillende plekken en van verschillende soorten muziek. De bedoeling is van ‘Muziek van alle Tijden’ een jaarlijks terugkerend najaars-evenement te maken.
Programma:

Villa Copera, 18.00-22.00 uur: Jay Jay’s Border Jazzmen (swingende jazz)
De Swaenebloem, 19.00-23.00 uur: Flow (zevenkoppige coverband)
Graaf van Bylant, 20.00-24.00 uur: Dauerbrenner (allround coverband)
Kade 7, 20.00-24.00 uur: NosTres Latin Band (feest- en dansmuziek)
Wacht am Rhein, 20.00-24.00 uur: OMA (rock & roll band)
Taveerne De Bijland, 20.30-01.00 uur: DJ Djaell

Zaterdag 20 augustus om 16.00 uur stapt Jop Lamers in het middeleeuwse huwelijksbootje met Sharon Derksen. Een dag eerder trouwen ze in het ‘echt’. Foto: Sonja Jonkhout.

‘Middeleeuwse Bruiloft’
Op zaterdag 20 augustus gaat het op de kade verder met Tolkamer in de middeleeuwen, compleet met een echte middeleeuwse bruiloft.
Vanaf 15.00 uur is het verzamelen bij de tent op de kade met koffie en krentenwegge. De tent is deze dag helemaal in stijl aangekleed (met onder meer een ‘tollus-decor’ en Schipperspoortje), en er worden oude ambachten beoefend. Voor de muziek zorgt het middeleeuwse gezelschap Slag ende Stoot.
Om 16.00 uur is het tijd voor een echte middeleeuwse huwelijksvoltrekking. Jop Lamers en Sharon Derksen zullen in het huwelijk worden verbonden.
Aansluitend maakt het kersverse bruidspaar een rondtocht door het dorp. Na het instuderen van een middeleeuwse dans en het nuttigen van een middeleeuwse maaltijd, wordt dit programmaonderdeel vanaf 19.00 uur afgesloten met alweer een feest. Met muziek dit keer van Equality.
Jop Lamers, de man die met Sharon Derksen in het middeleeuwse huwelijksbootje stapt, is de zoon van Ben Lamers, bestuurslid van het comité ‘800 jaar Tol’. Ben: “Jop en Sharon trouwen op vrijdag 19 augustus officieel met een groot feest. Zaterdag doen ze het in het kader van het dorpsfeest nog eens dunnetjes over. Dit kwam zo uit en met wat passen en meten hebben we het in elkaar kunnen schuiven.”

Bierpreuvenement
Dan komen we bij zondag 21 augustus. De dag van het Bierpreuvenement op de Europakade. Van 13.00 tot 19.00 uur en georganiseerd onder de vlag van ‘800 jaar Tol’ door brouwerij Hootch. Een kleinschalige brouwerij van speciaalbieren die is gevestigd aan de Binnenweg in het centrum van Tolkamer. Hootch timmert flink aan de weg. Met het brouwen van bieren, maar ook met workshops, proeverijen en festivals. In juni nog werd een zeer succesvol Bierpreuvenement gehouden in Zevenaar.
Pim Wiegman van Hootch: “Het preuvenement in Tolkamer is een iets afgeslankte versie van dat in Zevenaar. Geen twaalf brouwerijen waar je bieren kunt proeven, maar vijf. Verder is er weinig verschil. Ik verwacht een heel gezellige middag met veel mensen. Het leuke is natuurlijk dat dit voor ons een thuiswedstrijd is. We zijn gevestigd in Tolkamer.”
De verkoop van bieren gaat met muntjes en een statiegeldglas, dat bij vertrek weer kan worden ingeleverd.

Zomercarnaval
Komen we bij het Zomercarnaval op vrijdag 26 augustus. De vierde editie, maar dit keer ook in het kader van de herdenking van de invoering van de tolheffing 800 jaar geleden. Het carnavalsfeest vindt plaats in de grote tent op de kade. Voor de organisatie tekenen carnavalsvereniging Het Olde Tollus en de Stichting Horeca Tolkamer. Een ouderwets carnavalsfeest in zomerse sferen met muziek van de DJames. Er wordt een cocktailbar ingericht en de organisatoren beloven een ‘special act’.

Rolling Stones-tribute
Een tributeband van de Rolling Stones doet het natuurlijk altijd goed. Even zag het er trouwens naar uit dat dit programmaonderdeel moest worden geschrapt. De leadzanger van de gecontracteerde band ‘Stolling Rones’ is ziek en de band moest het optreden in Tolkamer afzeggen. Snel handelen van het comité ‘800 jaar Tol’ voorkwam dat het hele onderdeel van het programma verdween. Als vervanger werd de band Exile vastgelegd. Net als de ‘Stolling Rones’ een Rolling Stones-tributeband.
Exile was te zien en horen in het SBS6-programma ‘The Tribute-Battle of the bands’ en maakte daar een onuitwisbare indruk. Ze verzorgen op zaterdag 27 augustus een avondvullend programma in de feesttent op de Europakade.
Kaarten zijn in de voorverkoop verkrijgbaar bij

Taveerne De Bijland,
De Swaenebloem,
Wacht am Rhein in Tolkamer,
Café De Dijk in Pannerden.

Rolling Stones-tributeband Exile treedt zaterdagavond 27 augustus op in de feesttent.

Gelders Eiland Schutterstreffen
De festiviteiten in het kader van ‘800 jaar Tol’ worden op zondag 28 augustus afgesloten met het Gelders Eiland Schutterstreffen, georganiseerd door Schuttersgilde EMM en de Stichting Horeca Tolkamer. Het begint om 09.45 uur met de ontvangst van vertegenwoordigers van de zes deelnemende gilden, koningsparen, commandanten, besturen en genodigden. Rond 10.15 uur wordt traditioneel de erewijn geschonken en aansluitend stellen de verenigingen zich op op de Europakade. Vanaf 12.00 uur wordt er een marsroute gelopen door Tolkamer, waarna om 14.00 uur de wedstrijden beginnen. Het hele festijn, inclusief de prijsuitreiking, duurt tot het einde van de middag.

Geschiedenis van de tolheffing bij Lobith-Tolkamer
De tolheffing bij Lobith-Tolkamer werd ingevoerd in 1222. Graaf Gerard van Gelre kreeg in dat jaar van Keizer Frederik II van Pruisen toestemming de heffing te verplaatsen van Arnhem naar Lobede (Lobith-Tolkamer).
Het ‘vertollen’ gebeurde die eerste jaren vanuit boerderij ‘Vronenhoff’. Later werd speciaal voor het heffen van tol het indrukwekkende Kasteel Tolhuys gebouwd. Dat kasteel ging verloren in juni 1672, toen het Franse leger van Lodewijk XIV Nederland binnenviel. Het enige dat nog is terug te vinden van het kasteel is het Schipperspoortje aan de Dorpsdijk.
In de loop der eeuwen veranderde zowel de landsgrens tussen Nederland en Duitsland als de loop van de rivier enkele keren. Zo behoort de Liemers pas sinds 1816 definitief bij Nederland. In die jaren (het is kort na het ontstaan van het Koninkrijk der Nederlanden in 1813) wordt nieuwe wetgeving ingevoerd voor het heffen van invoerrechten aan de grens. In 1862 en 1962 wordt die wetgeving opnieuw aangepast, en sinds dat laatste jaar is de ‘Algemene wet inzake douane en accijnzen’ van toepassing.
In 1963 vond voor de laatste keer een grenswijziging plaats en in 1993 werd voor het laatst tol geheven. Dat had te maken met het wegvallen van de Europese binnengrenzen in dat jaar.
Een afschaffing die grote gevolgen had voor Lobith-Tolkamer. Cafés en middenstanders zagen hun omzet kelderen en waren gedwongen hun nering te sluiten. Het luidde de omslag in richting de profilering van Lobith-Tolkamer als toeristenplaats.